haşhaş bitkisi çok eski zamanlardan günümüze gelmektedir.
Milattan 5 bin yıl önce, Sümer'lerin lisanından Haşhaş'ın mevcudiyetine dair deliller tespit edilmiştir.. Asuri kabartmalarında da haşhaş fotoğrafları görülmektedir. duyumlara göre haşhaşın ana vatanı Orta Asya yani Türkistan dır. Ancak Anadolu'da ve özellikle Afyon bölgesinde gmrülen, Etiler döneminden kaldığı söylenen taş kabartma ve hatta paralarında haşhaş simgesi mecvuttur. Bu eserler Afyon müzesinde sergilenmektedir. ilimiz adınıda bu bitkiden almaktadır. Haşhaş bitkisinin nasıl yetiştirildiğini ilk defa anlatan tarif eden The Ophrastus'tur. (M.Ö 287-372 ). Afyonun ne şekilde kullanıldığını ise aynı asırlarda yaşayan Diogoras anlatmıştır.
Tababette kullanıldığını M.Ö 123-63 senelerinde yaşamış Pontus Hükümdarı Büyük Midridat'ın Afyon'dan yaptığı ilaçta adından söz ettirmiştir.
Bu ilaç 130 seneden sonra Pontus Hükümdarı Neros'un hekimi Andramak tarafından geliştirilerek ismine 'Tiryak' adı verilmiştir. Çok değerli olan bu ilacın hükümdar ve imtiyazlı insanlarca kullanıldığı belirtilmektedir.
Afyon, Çin'de ise 8. asırdan sonra üretilmiş ve tütün içmek yasak olduğundan Afyon kullanılmıştır. Bu alışkanlığın Çin'e intikalinin ise Formaza'dan olduğu iddia edilmektedir.
Gelicikgillerden otsu bir bitkidir.Birçok çeşidi olup gövdesi toparlak şeklindedir.Tohumları barındıran etli çeperi çizilince , süt gibi bir sıvı sızar, havaya değince yavaş yavaş katılaşarak esmer bir renk alır. Buna Afyon Sakızı denir. Türkiye'de haşhaşın ekimi ve alımı devlet kontrolü ve izni altındadır.
Yıllık 12.000 ton kadar haşhaş ekimi yapılır. bu üretimin büyük bir kısmıda ilimiz afyonda üretilmektedir.
Afyon Haşhaşı Türkiyede fazla kıymeti bilinmesede dünyada çok faydanalınal bir bitki olmuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder